Είτε το παιδί σας είναι πέντε είτε είναι 15 ετών, πιθανότατα είχε μέρες που δεν ήθελε να πάει σχολείο. Πότε, όμως, θα πρέπει να σας ανησυχήσει η άρνησή του;
Οι αιτίες που τα παιδιά μπορεί να μην θέλουν να πάνε σχολείο ξεκινούν από το άγχος και την εξάντληση μέχρι την ανησυχία ότι θα χάσουν τη βολή ή τη διασκέδασή τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις αυτή αποτελεί μια φυσιολογική αντίδραση.
Μερικές φορές, τα παιδιά χρειάζονται επίσης μια ανάπαυλα για λόγους ψυχικής υγείας. Αλλά αν το παιδί σας αποφεύγει συνεχώς το σχολείο, μπορεί να υπάρχει ένα σοβαρότερο ζήτημα. Η αποφυγή ή/και η άρνηση να πάει στο σχολείο μπορεί να είναι σημάδι κοινωνικών ή συναισθηματικών ζητημάτων, αναπτυξιακών προβλημάτων ή/και σχολικού εκφοβισμού.
Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχουν τρόποι να υποστηρίξετε το παιδί σας και να το επαναφέρετε στο σωστό δρόμο. Αυτές οι στρατηγικές θα σας βοηθήσουν να πάρετε (και να κρατήσετε) το παιδί σας στην τάξη.
Οι στρατηγικές
Πάρτε το παιδί σας στα σοβαρά
Αναγνωρίστε τους φόβους του
Μειώστε τον παράγοντα διασκέδαση
Ελέγξτε την κατάσταση
Αντιμετωπίστε το υποκείμενο ζήτημα
Μιλήστε με το δάσκαλό του
Συνειδητοποιήστε ότι μπορεί να υπάρχουν βαθύτερα προβλήματα
1.Πάρτε το παιδί σας στα σοβαρά
Τα παιδιά έχουν κακές μέρες, όπως και οι ενήλικες. Αλλά εάν το παιδί σας παραπονιέται για το σχολείο, τακτικά και συχνά, θα πρέπει να το προσέξετε. Η αποφυγή του σχολείου μπορεί να προκληθεί από πολλούς παράγοντες, όπως το άγχος, τις μαθησιακές διαφορές, τα κοινωνικά και συναισθηματικά ζητήματα και τον εκφοβισμό – για να αναφέρουμε μερικούς. Και όποια και αν είναι η αιτία, πρέπει να ακούσετε το παιδί σας. Οι ανησυχίες και τα παράπονά του θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη.
2.Αναγνωρίστε τους φόβους του
Πιστεύουμε ότι το νηπιαγωγείο και οι πρώτες τάξεις είναι εύκολες, αλλά για τα παιδιά, το σχολείο είναι σκληρή δουλειά! Η τήρηση κανόνων και η εξάσκηση νέων δεξιοτήτων απαιτεί ενέργεια και προσπάθεια. Έτσι, αν το παιδί σας ήθελε απλά ένα χαλαρωτικό χειμερινό διάλειμμα ή ακόμα και αν ήταν άρρωστο σπίτι, μπορεί απλά να προτιμούσε να είναι στο σπίτι παρά να εργάζεται σκληρά στο σχολείο.
Επίσης, από την ηλικία των 5 ετών, υπάρχει μια φυσική απότομη αύξηση του άγχους καθώς τα παιδιά αρχίζουν να καταλαβαίνουν ότι είμαστε ευάλωτοι. Ανεξάρτητα από το πόσο σταθερή είναι η ζωή τους, τα παιδιά μπορεί να αναπτύξουν φόβους για το θάνατο, κάποιο τραυματισμό ή ανησυχία ότι θα χάσουν έναν γονέα – ειδικά αν δουν κάτι τρομακτικό στα νέα. Μπορεί να ανησυχούν ότι ενώ στο σχολείο ότι κάτι κακό μπορεί να συμβεί στους γονείς τους – ή στον εαυτό τους – και δεν θα είναι εκεί για να προστατεύσουν ο ένας τον άλλον. Τα παιδιά απολαμβάνουν τη νέα τους ανεξαρτησία σε αυτή την ηλικία, αλλά επίσης τη φοβούνται.
3.Μειώστε τον παράγοντα διασκέδαση
Ενώ μερικά παιδιά αποφεύγουν το σχολείο επειδή φοβούνται κάτι, άλλες φορές δεν είναι τόσο σοβαρό, δηλαδή, μερικές φορές τα παιδιά θέλουν να παραλείψουν το σχολείο απλώς και μόνο επειδή το σπίτι είναι ένα καλύτερο μέρος για να βρίσκονται.
Η λύση είναι να κάνετε την παραμονή στο σπίτι πιο βαρετή από το σχολείο! Όταν το παιδί σας παραπονιέται για πονοκέφαλο το πρωί, αξιολογήστε εάν είναι πραγματικά άρρωστο. Εάν δεν υπάρχει πυρετός, εμετός ή άλλα ενδεικτικά σημάδια, προσπαθήστε να το κάνετε να πάει στο σχολείο.
Μπορείτε να πείτε, «Ας δούμε πόσο μπορείς να μείνεις στο σχολείο, αφού μπορεί σύντομα να νιώσεις καλύτερα και εάν συνεχίσεις να αισθάνεσαι άρρωστος, μπορούμε να πάμε στο γιατρό μετά το σχολείο».
Τις μέρες που το παιδί σας παραμένει σπίτι, θα πρέπει – φυσικά – να το φροντίσετε, αλλά να προσπαθήσετε να αποφύγετε να του δώσετε χρόνο ή απολαύσεις. Πρέπει να ξέρει ότι μια μέρα ασθενείας δεν είναι μέρα παιχνιδιού, καθώς έτσι πιθανότατα θα είναι πρόθυμο να επιστρέψει στην τάξη.
4.Ελέγξτε την κατάσταση
Το παιδί σας μπορεί να ανησυχεί για ένα συγκεκριμένο πρόβλημα, π.χ. κάποιο παιδί που το ενοχλεί ή ότι θα χάσει το λεωφορείο, αλλά δεν μπορεί να το εκφράσει ή να καταλάβει τι θέλει να αποφύγει. Αν λέει ότι δεν θέλει να πάει στο σχολείο λόγω ενός πόνου στην κοιλιά, προσπαθήστε να το βοηθήσετε να συνδέσει τα κομμάτια του παζλ λέγοντας: «Ξέρεις, μερικές φορές η κοιλιά μου πονάει όταν ανησυχώ ότι θα καθυστερήσω. Αλλά αν σκεφτώ πώς να είμαι στην ώρα μου, η κοιλιά μου συνήθως σταματά να πονάει. Τι σε ανησυχεί;» Μπορεί να ανακαλύψετε ότι ένα παιδί συμπεριφέρεται άσχημα μαζί του στην τάξη ή φοβάται ότι θα του συμβεί κάποιο σχολικό περιστατικό όπως αυτά που βλέπει στις ειδήσεις. Το κλειδί είναι να παρατηρείτε, να υποκινείτε και να κάνετε ερωτήσεις.
5.Αντιμετωπίστε το υποκείμενο ζήτημα
Μόλις ανακαλύψετε την αιτία του προβλήματος, μπορείτε να το αντιμετωπίσετε. Εάν, για παράδειγμα, το παιδί σας έχει διαγώνισμα και αυτό του προκαλεί άγχος, μπορείτε να το βοηθήσετε στο διάβασμα ή να το βοηθήσετε να προετοιμαστεί καλύτερα π.χ. με έξτρα μαθήματα. Αυτά θα βοηθήσουν το παιδί να καλύψουν τις εκπαιδευτικές του ανάγκες.
Εάν το παιδί σας ασχολείται με το άγχος αποχωρισμού, δηλαδή “του λείπετε”, ίσως μπορείτε να συνεργαστείτε με τον δάσκαλό του για να βρει ένα μεταβατικό σχέδιο. Μπορεί λ.χ. να βοηθήσει να έχει μια εικόνα της οικογένειάς σας το μικρό παιδί. Και αν ο εκφοβισμός είναι η αιτία, όλα τα εμπλεκόμενα μέρη θα πρέπει να αντιμετωπιστούν. Σκεφτείτε να συμπεριλάβετε το παιδί σας στην εύρεση λύσης στο πρόβλημα. Τα παιδιά μπορούν να λύσουν καταπληκτικά προβλήματα αν τους δώσουμε την ευκαιρία να το κάνουν.
6.Μιλήστε με το δάσκαλό του
Εκτός από την αντιμετώπιση των υποκείμενων ζητημάτων με το παιδί σας, μπορείτε και πρέπει να μιλήσετε και με τον δάσκαλό του.
Ρωτήστε τον πώς συμπεριφέρεται το παιδί σας ενώ βρίσκεται στην τάξη, αν ενδιαφέρεται για το μάθημα, αν είναι προβληματισμένο ή κλεισμένο στον εαυτό του κτλ Ρωτήστε τον αν έχει δει κάποια αξιοσημείωτη συμπεριφορά. Τι παρατήρησε και τι προτείνει. Και μετά συνεργαστείτε με τον δάσκαλό του για να καταλήξετε σε ένα σχέδιο.
Οι καλοί δάσκαλοι είναι καταπληκτικοί στο να λύνουν προβλήματα. Μπορεί να έχουν προτάσεις για τρόπους με τους οποίους μπορείτε να επανεντάξετε το παιδί σας στην τάξη.
7.Συνειδητοποιήστε ότι μπορεί να υπάρχουν βαθύτερα προβλήματα
Εάν το παιδί σας αντιστέκεται συνεχώς στο σχολείο, είναι τόσο στενοχωρημένο που δεν μπορεί να σταματήσει να κλαίει ή δείχνει άλλα σημάδια άγχους όπως εφιάλτες ή φόβο να μείνει μόνο του, σκεφτείτε το ενδεχόμενο να επισκεφτείτε έναν θεραπευτή που εστιάζει στο παιδικό άγχος. Εάν η αντίσταση του παιδιού σας στο σχολείο είναι τόσο σοβαρή που επηρεάζει την καθημερινότητά του, ένας ειδικός ψυχικής υγείας μπορεί να είναι σε θέση να το βοηθήσει.