Σε επιφυλακή βρίσκονται ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και οι εθνικές υγειονομικές για την αύξηση κρουσμάτων στρεπτόκοκκου της ομάδας Α σε παιδιά. Και τούτο γιατί σε αρκετές περιπτώσεις προκαλείται σοβαρή νόσηση. Ήδη από τα μέσα Δεκεμβρίου ο ΠΟΥ συνιστά τη συνεχιζόμενη στενή ανάλυση της επιδημιολογικής κατάστασης στις χώρες της Ευρώπης.
Στην Ελλάδα πριν από λίγες ημέρες ένα αγοράκι 4 ετών από τη Θάσο κατέληξε στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης. Ήταν θετικό τόσο σε RSV όσο και σε στρεπτόκοκκο.
Τι είναι ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α
Πρόκειται για ένα κοινό βακτήριο. Όπως διαβάζουμε στην επίσημη σελίδα του ΕΟΔΥ, πολλοί από εμάς το φέρουμε στο λαιμό και στο δέρμα μας, χωρίς όμως να εμφανίζουμε συμπτώματα λοίμωξη. Παρόλα αυτά το συγκεκριμένο παθογόνο μπορεί να προκαλέσει σε ορισμένες περιπτώσεις λοίμωξη, ήπια ή και πιο σοβαρή.
Οι σοβαρές λοιμώξεις προέρχονται από το διεισδυτικό στρεπτόκοκκο της ομάδας Α(iGAS). Αυτές οι λοιμώξεις προκαλούνται όταν τα βακτήρια μεταφερθούν σε μέρη του σώματος όπου κανονικά δεν ανιχνεύονται, όπως στους πνεύμονες ή αλλού μέσω της κυκλοφορίας του αίματος.
Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α μεταδίδεται μέσω στενής επαφής με ένα μολυσμένο άτομο, μέσω του βήχα και του φτερνίσματος ή από μια πληγή. Μάλιστα οι ειδικοί προειδοποιούν πως είναι δυνατόν κάποιοι να φέρουν τα βακτήρια και να μπορούν να τα μεταδώσουν χωρίς οι ίδιοι να αισθάνονται αδιαθεσία ή να παρουσιάζουν συμπτώματα κάποιας λοίμωξης. Βέβαια ο κίνδυνος μετάδοσης είναι πολύ μεγαλύτερος όταν ένα άτομο έχει συμπτώματα.
Οποιοσδήποτε μπορεί να νοσήσει από στρεπτοκοκκική λοίμωξη. Ωστόσο πιο ευάλωτοι στο βακτήριο είναι τα μικρά παιδιά κάτω των 10 ετών, οι ηλικιωμένοι άνω των 65 ετών, οι ανοσοκατεσταλμένοι, οι άνθρωποι με χρόνια νοσήματα και όσοι διαβιούν σε κακές συνθήκες υγιεινής και σε συνθήκες συγχρωτισμού.
Τα συμπτώματα
Τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με το είδος της λοίμωξης που θα του προκαλέσει το βακτήριο. Για παράδειγμα η φαρυγγοαμυγδαλίτιδα εκδηλώνεται με πυρετό, πονόλαιμο, δυσκαταποσία, διόγκωση των αμυγδαλών με λευκωπό επίχρισμα, διόγκωση των λεμφαδένων και αιμορραγικά στίγματα (πετέχειες) στην υπερώα.
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι αν παρατηρηθεί πυρετός που επιμένει, έντονη κυνάγχη, δυσκαταποσία ή πυρετός σε συνδυασμό με εξάνθημα, ή έντονη καταβολή τότε πρέπει να πάμε άμεσα στο γιατρό γιατί η διεισδυτική λοίμωξη από τον πυογόνο στρεπτόκοκκο εξελίσσεται ταχύτατα.
Πόσο επικίνδυνος είναι
Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α προκαλεί λοιμώξεις στο δέρμα, τους μαλακούς ιστούς και την αναπνευστική οδό. Είναι μεταξύ άλλων υπεύθυνος για λοιμώξεις όπως αμυγδαλίτιδα, φαρυγγίτιδα, οστρακιά και μολυσματικό κηρίο. Οι λοιμώξεις αυτές σπάνια είναι σοβαρές και τα συμπτώματα υποχωρούν με τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής
Σε κάποιες περιπτώσεις εάν η στρεπτοκοκκική λοίμωξη δεν θεραπευτεί με τα κατάλληλα αντιβιοτικά μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές όπως προσβολή των νεφρών (μεταστρεπτοκοκκική σπειραματονεφρίτιδα) ή της καρδιάς (ρευματικός πυρετός) .
Σε σπάνιες περιπτώσεις ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α μπορεί να προκαλέσει διεισδυτική νόσο στον άνθρωπο (iGAS-invasive Group A Streptococcus), δηλαδή πολύ σοβαρή λοίμωξη που χωρίς την κατάλληλη και άμεση αντιμετώπιση μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο.
Αυτό μπορεί να συμβεί όταν ένα άτομο έχει ανοιχτά τραύματα που επιτρέπουν στα βακτήρια να εισέλθουν στον ιστό, από βλάβες στην αναπνευστική οδό μετά από ιογενές νόσημα ή σε άτομο που έχει μειωμένη ανοσία σε κάποια λοίμωξη λόγω υποκείμενου νοσήματος ή φαρμακευτικής αγωγής.
Μορφές διεισδυτικής νόσου του βακτηριδίου αποτελούν η νεκρωτική περιτονίτιδα (necrotizing fasciitis) και το στρεπτοκοκκικό σύνδρομο τοξικής καταπληξίας (Streptococcal Toxic Shock Syndrome).
Πώς αντιμετωπίζεται
Όταν διαγνωσθεί η λοίμωξη από τον στρεπτόκοκκο ομάδας Α οι ειδικοί την αντιμετωπίζουν άμεσα με αντιβιοτικά, ανάλογα με τη βαρύτητα της λοίμωξης.
Τα μέτρα πρόληψης της στρεπτοκοκκικής λοίμωξης από τον πυογόνο στρεπτόκοκκο περιλαμβάνουν:
Σωστή εφαρμογή των κανόνων υγιεινής και της υγιεινής των χεριών
Εφαρμογή των μέτρων ατομικής προστασίας
Αποφυγή του συγχρωτισμού και σωστό αερισμό των χώρων
Σωστή καθαριότητα και απολύμανση των επιφανειών και των συχνά χρησιμοποιούμενων αντικειμένων, σύμφωνα με τις οδηγίες των ειδικών
Περιορισμός των ατόμων που νοσούν σε κατ’ οίκον νοσηλεία, τουλάχιστον για ένα εικοσιτετράωρο μετά την έναρξη της αντιβιοτικής τους αγωγής
Να σημειωθεί ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει εμβόλιο για την πρόληψη της στρεπτοκοκκικής λοίμωξης από στρεπτόκοκκο ομάδας Α. Ωστόσο είναι σε εξέλιξη κάποιες κλινικές δοκιμές.