Η σημαία ως εθνικό σύμβολο ενότητας ενός λαού ανέκαθεν υπήρξε ταμπού. Ιδιαίτερα στην περίπτωση της ελληνικής, η οποία υπενθυμίζει την κοινή πορεία ενός λαού σε απελευθερωτικά μονοπάτια από την καταπίεση και τον αυταρχισμό.
Η χρήση της ως εθνικό φυλαχτό επικεντρώνεται κυρίως σε γιορτές και επετείους.
Σε κάθε άλλη παρουσία της, η παρεξήγηση και οι πολλαπλές ερμηνείες καραδοκούν για την χρήση της αν και δεν συνιστά "αντικείμενο " για χρήση.
Η έντονη προβολή της συνδέθηκε σε πολλές περιπτώσεις με την "εθνικόφρονα" παράταξη και η ανάρτηση της στα μπαλκόνια ακόμα και σήμερα συνιστά ένδειξη πατριωτισμού. Οι περιπέτειες κατά το πρόσφατο σχετικά παρελθόν όμως, υπήρξαν πολλές.
Το 1995 στην θέα της φλεγόμενης σημαίας σε επεισόδια για το Πολυτεχνείο άνοιξε μια πρώτη συζήτηση για τον συμβολισμό του μηνύματος. Μέχρι τότε η αποτέφρωση εθνικών συμβόλων είχε συνδεθεί με την θέα της καιόμενης αστερόεσσας από φανατικούς Μουσουλμάνους. Ο Μίλτος Βαρβιτσιώτης αργότερα θα τοποθετηθεί λέγοντας πως "είναι δικαίωμα του καθενός να καίει την ελληνική σημαία".
Το 2002 ο Τζίμης Πανούσης στην εξαίρετη παράσταση του " Της πατρίδας μου η σημαία" στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο της Συγγρού θα χρησιμοποιήσει ως κράχτη την ελληνική σημαία έχοντας στην θέση του σταυρού ένα σφυροδρέπανο. "Παίζοντας" με την κομματική του τοποθέτηση αλλά και ερεθίζοντας τα "χρηστά ήθη". Φυσικά συνελήφθη και οδηγήθηκε στην ασφάλεια μετά από καταγγελία για προβολή εθνικού συμβόλου, χαρίζοντας άπειρα χιουμοριστικά ενσταντανέ κατά την σύλληψη του. Η μαρκίζα αποσύρθηκε και ο Τζίμης συνέχισε να χρεώνει 40ευρα για τα σκωπτικά του αστεία.
Το 2004 το "έπος της Πορτογαλίας" έφερε την απόλυτη απενοχοποίηση της σημαίας. Ο συλλογικός παροξυσμός που αυτό προκάλεσε συμπαρέσυρε και την κοινή γνώμη στην ανάδειξη της σημαίας ως ενός "φετίχ" που επιβεβαίωνε την ποδοσφαιρική(ή και άλλου είδους) ανωτερότητα της αρμάδας του Ρεχάγκελ που με πίστη, σχέδιο και πάθος είχε καταφέρει το ακατόρθωτο. Η ελληνική σημαία σε μπλούζες, βερμούδες, αυτοκόλλητα, σουβενίρ κλπ. γινόταν το απόλυτο παγκόσμιο trend.
Μάλιστα πριν από λίγες μέρες και ο Βασιλιάς Κάρολος ο Γ' "έπαιξε" με την ελληνική σημαία αποτυπωμένη στην γραβάτα του σε συνάντηση με κορεάτη αξιωματούχο. Ουδείς θίχτηκε. Αντίθετα ουκ ολίγοι "φούσκωναν" από εθνική υπερηφάνεια θεωρώντας πως ο εστεμμένος της Αγγλίας έπαιρνε θέση υπέρ της Ελλάδας στο ζήτημα των μαρμάρων του Παρθενώνα, εναντιούμενος στην επίσημη βρετανική κυβέρνηση.
Σήμερα η σημαία στο ελληνικό προξενείο της ΝΥ εμπλέκεται σε ένα βαθύτατα κοινωνικό ζήτημα. Με καλλιτεχνικές βέβαια αποχρώσεις. Κάνοντας την πολιτεία να απομακρύνει την αποτύπωση ενός καλλιτεχνικού δημιουργήματος που βασίζεται στο πρότυπο του εθνικού συμβόλου, κινούμενη στα όρια της παρέμβασης στην ελευθερία της έκφρασης. Οι αντιδράσεις και τώρα σφοδρές. Και η δημιουργός βρίσκεται σε μια αμήχανη θέση.
Ίσως αλλιώς να είχε σκεφθεί το έργο της που υπενθυμίζει το δράμα των προσώπων που είναι θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Τα εθνικά στερεότυπα όμως είναι κυρίαρχα. Και βάζουν τους δικούς τους όρους.
Πάντως ένα είναι η σίγουρο: η εν λόγω εικαστικός έγινε πασίγνωστη!
*O Διονύσης Γ. Γράψας είναι ιστορικός
ΜΑ Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία ΕΑΠ
