Με βάση την υλοποίηση των προγραμματισμένων διαρθρωτικών αλλαγών στο δημόσιο τομέα, αναμένονται προσαρμογές και στις δαπάνες των φορέων κοινωνικής ασφάλισης. Οι αλλαγές αυτές είναι βέβαιο ότι θα συνεχίσουν να ασκούν υψηλές πιέσεις στις καταναλωτικές δαπάνες των νοικοκυριών, οι οποίες σαφέστατα θα περιορίσουν και τη δημόσια κατανάλωση.
Πέρα από την εφαρμογή των αναγκαίων διαρθρωτικών αλλαγών εξορθολογισμού του κράτους, καθοριστικές για την οικονομία είναι οι προωθούμενες αλλαγές στη λειτουργία σημαντικών για την ελληνική οικονομία κλάδων και επαγγελμάτων, οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν καταλύτη για την ανάπτυξή τους, μέσο-μακροπρόθεσμα. Άλλωστε, σημαντικά τμήματα του ανθρώπινου και του φυσικού κεφαλαίου παραμένουν αναξιοποίητα ή και έχουν απαξιωθεί σε μεγάλο βαθμό. Η διευκόλυνση της επιχειρηματικότητας θα συμβάλλει και στην επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων, μέσω της αύξησης των φορολογικών εσόδων. Για αυτό το σκοπό, οφείλεται να υλοποιηθούν συγκεκριμένες προτάσεις πολιτικής που έχουν ήδη γίνει ή θα κατατεθούν στο μέλλον, οι οποίες αγγίζουν το σχεδιασμό και τον έλεγχο τήρησης του ρυθμιστικού πλαισίου κλάδων και επαγγελμάτων και τη διεκπεραίωση διαδικασιών που σχετίζονται με όλο το κύκλο ζωής μιας επιχείρησης (από την έναρξη έως τη λύση της). Παράλληλα, πρέπει να υλοποιηθούν όλες οι δευτερεύουσες ρυθμίσεις για την απελευθέρωση αγορών, καθώς και για την απλοποίηση των συναλλαγών των επιχειρήσεων.
Οι ενέργειες αυτές είναι απολύτως απαραίτητες για τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που θα ευνοεί τις επενδύσεις. Μέχρι σήμερα το ενδιαφέρον των επενδυτών είναι κυρίως προγραμματικό, με σποραδικές ανακοινώσεις από πολυεθνικές επιχειρήσεις, ενώ η υλοποίησή τους είναι μικρής έκτασης. Άλλωστε, τις επενδυτικές διαθέσεις των επιχειρήσεων στην Ελλάδα πλήττουν -εκτός της αναιμικής εγχώριας ζήτησης- η δυσκολία πρόσβασης σε πηγές ρευστότητας και ο χαμηλός ρυθμός αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών του κράτους προς τους ιδιώτες.
Στον αντίποδα, θετικές εξελίξεις αναμένονται από τον εξωτερικό τομέα, πρωτίστως μέσω της διεύρυνσης των εξαγωγών, από την άνοδο του διεθνούς τουρισμού και την ανάκαμψη της ζήτησης από χώρες της Ευρωζώνης. Στη βελτίωση του εξωτερικού ισοζυγίου θα συμβάλλει και η κλιμάκωση της πτώσης των εισαγωγών.
Με βάση τα παραπάνω η ελληνική οικονομία πρέπει να κινητοποιήσει το παραγωγικό δυναμικό της στην κατεύθυνση της ένταξής της σε τροχιά ανάκαμψης, καθιστώντας την παραγωγική, καινοτόμο και διεθνώς ελκυστική.
Ο στόχος μας πρέπει να είναι η σύγκλιση με τις ανεπτυγμένες οικονομίες της Ευρώπης, και αυτό επιτυγχάνεται με ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης 3% με 4% ετησίως». Για το 2018 το ΙΟΒΕ εκτιμά ανάπτυξη στο 2,1% και τόνωση της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας από συνέχιση ανόδου των εξαγωγών (+8,0%). Αναμενόμενη σημαντική συμβολή και των επενδύσεων στην αύξηση του ΑΕΠ (+16%), από επιτάχυνση ΠΔΕ, σε εξωστρεφείς τομείς (μεταποιητικούς, τουρισμό, μεταφορές) και σε αποκρατικοποιήσεις – ιδιωτικοποιήσεις.
Ακολουθεί η κατανάλωση των νοικοκυριών (+1,0%), λόγω κάμψης ανεργίας, υπό περιοριστικές πιέσεις από τα νέα δημοσιονομικά μέτρα (αυξήσεις άμεσων και έμμεσων φόρων).
Εξετάζοντας τις επιμέρους πλευρές της οικονομίας που προσδιορίζουν από κοινού τον ρυθμό μεγέθυνσης της και τα ποιοτικά της χαρακτηριστικά, παρατηρούμε συνέχιση της δυναμικής του προηγούμενου έτους, με μια ελαφρά επιτάχυνση. Το εξωστρεφές τμήμα της παραγωγής αναπτύσσεται γρηγορότερα από το υπόλοιπο αν και με αργό ρυθμό, και, η συγκεκριμένη στροφή έχει θετικό πρόσημο. Η αύξηση της ζήτησης από το εξωτερικό, σε συνδυασμό με τις μεταρρυθμίσεις που έχουν λάβει χώρα στην αγορά εργασίας, ενδεχομένως να μειώσουν την ανεργία. Εάν η ελληνική οικονομία δεν προσχωρήσει προς τον δρόμο των δομικών μεταρρυθμίσεων, με έμφαση στο άνοιγμα των αγορών και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητάς της δημόσιας διοίκησης, ο ρυθμός πραγματικής μεγέθυνσης της οικονομίας κατά την επόμενη δεκαετία δύσκολα τα υπερβεί το 1% ετησίως.
Κατά συνέπεια όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές, οφείλουν να στηρίξουν τη θετική δυναμική της οικονομίας, καθώς ο εγκλωβισμός και πάλι σε «χαμηλές προσδοκίες» μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα επικίνδυνος. Εφόσον η οικονομία τεθεί σε τροχιά μείωσης των εμποδίων στην παραγωγή και βελτίωσης στα συστήματα υγείας και εκπαίδευσης, επιμέρους παρεμβάσεις θα μπορούν να διευκολύνουν και την εκμετάλλευση ειδικών συγκριτικών πλεονεκτημάτων.
