Της Γιώτας Κοντογεωργοπούλου
Στον Γιώργο Ανδρέου, η λέξη πολυσχιδής βρίσκει το απόλυτο νόημά της. Συνθέτης, στιχουργός, παραγωγός, μυθιστοριογράφος και (πλέον) ποιητής, ο δημιουργός της «Μικρής Πατρίδας» και μιας σειράς πασίγνωστων και αγαπημένων ελληνικών τραγουδιών, εξ αυτών που ανεβάζουν τον πήχη κόντρα στα βαρίδια του καιρού, έχει ...δεσμό με τη λέξη ανησυχία και το απίθανο τέκνο αυτής της σχέσης, είναι η παραγωγή γοητευτικών αποτελεσμάτων σε όλα τα επίπεδα. Η μούσα, δεν δυσκολευεται να κλείσει ραντεβού με τον Ανδρέου και αυτός αποδεικνύεται πολύ καλός ...συνοδός.
Γεννηθείς στις Σέρρες με σπουδές μουσικής στην Ελλάδα και το εξωτερικό, όπου ταυτόχρονα παρακολούθησε σεμιναριακές σπουδές ψυχοακουστικής, ηχοληψίας και μέσων παραγωγής, ο Ανδρέου έχει συνεργαστεί και συμπράξει με το σύνολο σχεδόν των σημαντικών προσωπικοτήτων του ελληνικού τραγουδιού. Το 2011 κυκλοφόρησε το πρώτο του μυθιστόρημα Δαίμονας Ξένος (Εκδόσεις Γαβριηλίδης) ενώ ο «Απερίσκεπτος Πλοηγός» (Μικρή Άρκτος) είναι η πρώτη ποιητική συλλογή που εκδίδει. Την Παρασκευή 20 Ιανυαρίου στις 8.30 το βράδυ δίνει ραντεβού με τους Πατρινούς σε έναν από τους πιο αγαπημένους τους προορισμούς, στην «Τρελή Ροδιά» για να παρουσιάσει σε συνεργασία με το βιβλιοπωλείο «το Δόντι» τα πρώτα του βήματα στην ποίηση με έναν πλοηγό απερίσκετο και άλλο τόσο ενδιαφέροντα, καθώς πίσω από τον τίτλο της ποιητικής συλλογής κρύβεται κάθε είδους «ηγέτης», «οδηγός», «καθοδηγητής», «αυθεντικός δογματικός ερμηνευτής ιδεολογιών», «ποδηγέτης απόψεων και ιδεών».
- Γιατί «Απερίσκεπτος» ο «πλοηγός»;
«Επειδή έχει συναίσθηση της ενοχής του, αλλά επιχειρεί να την υποβαθμίσει, να ισχυριστεί πως - στο δικό του αξιακό σύμπαν - πρωτεύουσα θέση έχει η δική του επιβίωση. Όλοι οι συσχετισμοί και οι συνειρμοί με τα πάθη αυτού του τόπου εξαιτίας των "πλοηγών" κάθε είδους και κατηγορίας δεκτοί.»
-Τι είναι αυτό που συναρπάζει στην ποίηση; Η κατ΄ εσέ, ανεξάντλητη δύναμή της;
"Το ότι απελευθερώνει και αποδεσμεύει την Γλώσσα από τις αλυσίδες της κυριολεξίας, γεννώντας με την μεταφορικότητα της έκφρασης της νέα τοπία που ο αναγνώστης κατανοεί και συνδέεται μαζί τους. Είναι άλλο οι λέξεις "σταγόνα", "βροχή" "σκοτώθηκε", "καλοκαίρι" κι άλλο ο στίχος "με την πρώτη σταγόνα της βροχής σκοτώθηκε το καλοκαίρι" (απόσπασμα ποιήματος του Οδ. Ελύτη).»
- Πόσο κοντά είναι ο στίχος με την ποίηση;
«Ο στίχος του Τραγουδιού είναι παιδί της Ποίησης - ωστόσο η ύπαρξη του προϋποθέτει και γεννά την συνύπαρξη με την Μουσική. Η Ποίηση έχει την δική της μουσική και δεν χρειάζεται εξ ορισμού μελοποίηση - άλλο αν αυτό (όταν συμβεί αποτελεσματικά σε κάποιες περιστάσεις) είναι δόκιμο, ενδιαφέρον και συγκινητικό. Εξαίρεση στον Ελληνικό Πολιτισμό αποτελεί η Δημοτική μας Παράδοση (που κατάγεται από αρχαίους ραψωδούς κι αοιδούς) και δομικά εμπεριέχει στην πραγμάτωση της την μουσική, λόγος ποιητικός που απαγγέλεται μέσω μουσικών μοτίβων. Στον Ελληνισμό η σχέση ποιητικού λόγου και μουσικής είναι πολύ βαθειά ριζωμένη, γι' αυτό και το Τραγούδι μας είναι τόσο πυκνό σε νοήματα, τόσο πρωτότυπο και ουσιαστικό».
-Η μουσική ή ο λόγος; Τι φτάνει πιο γρήγορα στην καρδιά ενός ανθρώπου και τη σκέψη του;
«Η Μουσική είναι τέχνη αποδεσμευμένη από την ασφυκτική αναζήτηση "νοήματος". Ακούμε ένα μουσικό κομμάτι, μας γεννά συναισθήματα (προσωποποιημένα), κι αυτό αρκεί. Στον Λόγο το νόημα είναι πάντα παρόν (ακόμη και στην πιο "αφηρημένη" Ποίηση) και επιβάλλεται κατ' αρχήν στον αναγνώστη, ο οποίος οφείλει να το "ερμηνεύσει" - να το αποδεχθεί ή να το υπονομεύσει».
- Πόσων χρόνων δουλειά βρίσκει κανείς στον «Απερίσκεπτο πλοηγό;»
«Τα ποήματα που περιέχονται στον "Απερίσκεπτο πλοηγό"και οι θεματικές τους με απασχολούν περισσότερο από είκοσι χρόνια. Ένα κομμάτι τους (του πρώτου μέρους του βιβλίου) είναι πιο πρόσφατο και αφορά την συναισθηματική και μου ηθική πάλη με αυτό που τα τελευταία επτά-οκτώ χρόνια ονομάζουμε "εποχή της Κρίσης".»
- Είναι κομμάτια που γράφτηκαν για να γίνουν τραγούδια, ή είχαν εξ αρχής την ...αυτονομία τους;
«Αυτόνομη ποιητική στάση από εμένα και καμμιά σκέψη για μελοποίηση τους. Ίσως κάποιος…άλλος μουσικός βρει σε κάποια ποιήματα μου την δυνατότητα μελοποίησης».
- Σε τι συνθήκες γράφεις συνήθως μουσική, στίχους ή ποίηση; Από πού... έρχεται η μούσα;
«Δεν ξέρω από πού έρχεται - μπορώ όμως πάντα να αισθανθώ την στιγμή που έρχεται και θέλει να εκφραστεί. Είμαι…εργαλείο της, μεγάφωνο, μικρόφωνο, σελίδα άδεια για να γεμίσει από την δική της παραληρηματική υπαγόρευση. Μετά, την επόμενη ώρα ή μέρα, έρχεται η σειρά του αναγνώστη ή ακροατή εαυτού μου, που οφείλει να σταθεί εμπρός στην πρώτη γραφή και να πάρει αποφάσεις: Να αποδεχθεί, να συμπληρώσει, να διορθώσει, να αφαιρέσει, να εκλεπτύνει. Πολλές φορές και να απορρίψει
- Διακρίνεις μέσα από αυτή τη διαδρομή την προσωπική σου ωρίμανση; Πού έχει βγάλει αυτό το ταξίδι;
«Βρίσκομαι (ακόμα - έτσι νιώθω) στην διάρκεια της διαδρομής. Απλά εδώ και καιρό δεν υπάρχουν ίχνη στο χιόνι για να ακολουθήσω. Οφείλω να βρω τα δικά μου πατήματα κι αυτό προσπαθώ».
- Η σχέση με τον Διονύση Καρατζά που προλογίζει το βιβλίο;
« Ο Διονύσης Κ. είναι ένας εξαίρετος ποιητής, πνευματικός άνθρωπος και φίλος. Διατηρούμε πολλά χρόνια σχέσεις αμοιβαίας εκτίμησης και συνομιλούμε ιδιωτικά και καλλιτεχνικά. Απολαμβάνω τον τρόπο του, την διαύγεια του, το χιούμορ και την παιγνιώδη του πολλές φορές αντίδραση σε εξόχως σοβαρά ζητήματα - έχει κατορθώσει να περισώσει το μέσα του παιδί. Έχουμε ηχογραφήσει μαζί κι έναν όμορφο δίσκο, τα "ΧΕΛΙΔΟΝΙΑ ΤΗΣ ΒΡΟΧΗΣ", σε συνεργασία με την σπουδαία ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΝΥΚΤΩΝ ΕΓΧΟΡΔΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΠΑΤΡΕΩΝ και τον (δυστυχώς εκλιπόντα) σημαντικό μουσικό, πνευματικό άνθρωπο και ακριβό φίλο Θανάση Τσιπινάκη. Ο δίσκος μας αγαπήθηκε πολύ και μας ένωσε με τον Διονύση για πάντα, στο τοπίο του Ελληνικού Τραγουδιού».
- Έχεις υπάρξει συνθέτης, στιχουργός, ενορχηστρωτής, μουσικός, ηχολήπτης, δισκογραφικός και συναυλιακός παραγωγός, από το 2011 συγγραφέας και πλέον και ποιητής. Μέσα σε τι από όλα αυτά βρίσκεις τον εαυτό σου; Και από που αντλείς την δύναμη για μια τόσο πολυσχιδή δράση;
«Η Τέχνη είναι μία και οι "Τέχνες" είναι κομμάτια της, ουσιαστικά αξεδιάλυτα. Μεγαλώνοντας συνειδητοποίησα πως οφείλω να καταγράφω και να δημοσιεύω κάθε τί που αισθάνομαι πως γεννιέται μέσα μου αυθεντικό και αποκαλυπτικό - ας είναι ποίημα, πεζό, τραγούδι, καθαρή μουσική ή ό,τι άλλο. Πολλές φορές οι ερωτήσεις που ο καλλιτέχνης αγωνιά να απαντήσει στο πεδίο μιας Τέχνη, αναπνέουν στον ζωτικό χώρο μιας άλλης Τέχνης».
- Λένε πώς όσο μεγαλώνουμε, τόσο πιο πολύ μεγαλώνει η ανάγκη να επιστρέψουμε στο σημείο εκκίνησής μας. Θα επέστρεφες ποτέ στην πατρίδα σου, τις Σέρρες; Και ποιό ρόλο έπαιξε ο γενέθλιος τόπος ως εφαλτήριο για το ξεκίνημα;
«Λένε πως καλλιτέχνης είσαι μέσω του υλικού που σου έχει "παραδοθεί" ως τα χρόνια της εφηβείας. Πολύτιμη λοιπόν η "Μικρή Πατρίδα" σου, ανεξίτηλη και καθοριστική. Οι Σέρρες (όλος ο νομός) είναι τόπος με ισχυρή παράδοση λαϊκού πολιτισμού (Αναστενάρια, Τσαμπούνες, Ζουρνάδες, έθιμα καρναβαλιού κλπ.) και συναντήσεις ανθρώπων (αυτόχθονες, πρόσφυγες Θράκες, Πόντιοι, Βλάχοι, Αθίγγανοι κ.α.). Το αποτύπωμα όλων αυτών υπάρχει στην καλλιτεχνική μου υπόσταση, μαζί και το Ωδείο Σερρών. Είμαι "παιδί" της ιδέας διασύνδεσης Λαϊκού και Ακαδημαϊκού Τρόπου.»
Τι άρωμα έχει μείνει από την εποχή των συγκροτημάτων «ΑΛΕΡΕΤΟΥΡ» και «Morel» στη Θεσσαλονίκη;
«Η συγκινητική ανάμνηση του ηλεκτρικού τρόπου, η αγάπη για την Ροκ, οι πρώτες "σοβαρές" προσπάθειες εξέλιξης ενός εφηβικού ονείρου σε ενήλικη πραγματικότητα».
- Ποιά θεωρείς την πιο ολοκληρωμένη δουλειά που έχεις κάνει;
«Όλες μου οι δουλειές είναι στην ουσία τους μία κι όλα τα τραγούδια μου ένα και μοναδικό».
- Ποιο τραγούδι από όλα θα διάλέγες με το χέρι στην καρδιά; Και ποιόν ερμηνευτή;
«Αδυνατώ να απαντήσω. Μπορεί να μην αγαπώ εξίσου όλα μου τα τραγούδια, αγαπώ όμως και τιμώ εξίσου τους ερμηνευτές τους».
- Πού βρίσκεται η μεγαλύτερη συγκίνηση; Στη μουσική για το θέατρο ή στη μουσική για τον κινηματογράφο;
«Πολύ διαφορετική η προσέγγιση. Στο Σινεμά έχεις έτοιμη, απολύτως χρονομετρημένη τη σεκάνς που πρέπει να ντύσεις μουσικά - επιστρέφεις συνεχώς στον "τόπο του εγκλήματος" ως τον απόλυτο συγχρονισμό, την τελική ακρίβεια. Το Θέατρο συμβαίνει "επί σκηνής", ζωντανά, διαφορετικό (μοιραία) σε κάθε παράσταση, αυθεντικά αμφίσημο και πάντα σε (ελάχιστα αλλά σοβαρά) διαφοροποιημένο χρόνο ροής. Έτσι "ζητάει" μια μουσική "πάνω" και "δίπλα" του - μια μουσική που να μπορεί να διακοπεί χωρίς πρόβλημα την στιγμή που ο ηθοποιός πρέπει να "πάει παρακάτω". Ωστόσο και στις δύο εκδοχές (μουσική για θέατρο ή κινηματογράφο) ο…αρχηγός είναι άλλος από σένα - ο σκηνοθέτης. Αυτός ορίζει το πλαίσιο, το δικό του όραμα (οφείλεις να) υπηρετείς σταθερά».
- Τι άλλο να περιμένουμε από εσένα;
« Έχω προς δημοσίευση αρκετά μουσικά έργα, τραγούδια και μουσικές. Οπωσδήποτε το έργο για τον Καραγκιόζη, που έχω γράψει για την Ορχήστρα Νυκτών Εγχόρδων του Δήμου Πατρέων "Αθανάσιος Τσιπινάκης", το "Ημερολόγιο καταστρώματος Γ'" (έργο για συμφωνικό σύνολο και ερμηνευτή πάνω στην ποίηση του Σεφέρη) που παρουσίασα στο Φεστιβάλ Φιλίππων το καλοκαίρι που πέρασε, καθώς και μια σειρά τραγουδιών. Γράφω επίσης (και θα αργήσει η έκδοση) το δεύτερο μου μυθιστόρημα.
- Η σχέση με την Πάτρα; Ποιά λέξη σου έρχεται στο νου όταν ακούς κάτι για αυτή την πόλη;
«Αγάπη κι εκτίμηση για την πόλη και τους ανθρώπους της. Έχω ζήσει τόσα πολλά στην Πάτρα (δημόσια κι ιδιωτικά), έχω κάνει όμορφες συνεργασίες, έχω γνωρίσει αξιόλογους ανθρωπους (φίλους μου πια). Η Πάτρα μου έδωσε με γενναιοδωρία ευκαιρίες και δυνατότητες να εκφραστώ και να εργαστώ στην Τέχνη μου (στις Τέχνες μου). Προσπαθώ να της το ανταποδίδω σε κάθε ευκαιρία, με κάθε τρόπο. Ευγνώμων».